Από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό...

Σύμφωνα με τους Reason and Boot (1986), το παιδί που φοιτά στην Α’ δημοτικού θα πρέπει να κατέχει συγκεκριμένες βασικές γλωσσικές δεξιότητες, οι οποίες θα το βοηθήσουν στην εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής: μία από αυτές είναι η ικανότητα αντιστοιχίας ήχων και συμβόλων (δηλαδή ο μαθητής να κατέχει φωνολογική ενημερότητα, να είναι σε θέση να βρίσκει ομοιοκατάληκτες λέξεις και μια λέξη που του λέγεται συλλαβιστά). Επίσης ο μαθητής του δημοτικού θα πρέπει να κατέχει βασικό λεξιλόγιο και την ικανότητα του λόγου σε αρκετά καλό βαθμό, ώστε να είναι σε θέση να επαναλαμβάνει ιστορίες που ακούει και να κατανοεί το λεξιλόγιο της ανάγνωσης (Φλωράτου, 2005).

Με πιο απλά λόγια ο μαθητής της α' δημοτικού θα πρέπει :

• να βρίσκει λέξεις που αρχίζουν από διάφορα γράμματα της γλώσσας του (π.χ. πες μου μια λέξη από δ- δάσος)
• να βρίσκει λέξεις που ταιριάζουν ακουστικά στο τέλος (π.χ. πες μου μια λέξη που ταιριάζει με το πόδι- ρόδι/βόδι αλλά όχι η κότα)
• να βρίσκει λέξεις που του λέμε συλλαβιστά (π.χ. άκου και πες μου τι θα πω : κό-τα, τί είπα; κότα)
• να σας λέει λέξεις από διάφορες κατηγορίες (π.χ. πες μου πέντε χρώματα, πες μου δέκα ζώα, πες μου αντικείμενα του σπιτιού) αλλά επίσης να είναι σε θέση να βάζει σε κατηγορίες διάφορες λέξεις (π.χ. πες μου ζώα που ζουν στη θάλασσα, το μήλο και το αχλάδι τί είναι; φρούτα κ.ο.κ.)
• να είναι σε θέση να σας περιγράψει πράγματα ή καταστάσεις, όπως και να πει ιστορίες που ακούει (π.χ. τί είναι η καρέκλα; πώς πέρασες χθες το απόγευμα; τί σου αρέσει να παίζεις; τί είδες στην παράσταση του Καραγκιόζη; κ.ο.κ.)
• να ξέρει τί είναι το εξώφυλλο ενός βιβλίου, το οπισθόφυλλο, η σελίδα (δεξιά-αριστερή), να μπορεί να σας δείξει μία λέξη ή ένα γράμμα στο βιβλίο (όχι να τα ξέρει να τα διαβάσει, αλλά ότι αυτά είναι λέξεις και γράμματα), ποί είναι το πάνω - το μέσο - το κάτω μέρος της σελίδας.

Ένα παιδί που στο νηπιαγωγείο δεν έχει εξασκηθεί αρκετά ή καθόλου στις δεξιότητες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, είναι πολύ πιθανό να συναντήσει δυσκολίες στην α' δημοτικού. Οι παραπάνω δυνατότητες είναι απαραίτητες για το ομαλό πέρασμα από τον προφορικο στο γραπτό λόγο (ανάγνωση-γραφή). Παιδιά που δεν αναπτύσσουν τις δεξιότητες αυτές αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην αναγνώριση και στο συνδυασμό των γραμμάτων για να σχηματίσουν προτάσεις: γι ' αυτό λοιπόν βλέπετε παιδιά που από μνήμης μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν (δλδ να παπαγαλίσουν), όταν όμως τους ζητήσεις να διαβάσουν ή να γράψουν κάτι άγνωστο δε μπορούν.  Επίσης παιδιά με φτωχό λεξιλόγιο δεν καταλαβαίνουν τί διαβάζουν ή δυσκολεύονται πολύ την ώρα που πρέπει να εκφραστούν στο χαρτί (να γράψουν έκθεση). Η ανοργάνωτη σκέψη τους, η έλλειψη λεξιλογίου, η φτωχή τους σύνταξη και η δυσκολία να καταλάβουν τις εντολές του δασκάλου (ανοίξτε το εξώφυλλο και γράψτε στην α' σελίδα πάνω δεξιά το όνομά σας) δημιουργούν δυσκολίες παρακολούθησης του μαθήματος...

Προσοχή λοιπόν σε αυτές τις δεξιότητες των παιδιών σας: ακόμη και αν δυσκολεύονται λίγο πηγαίνοντας στην α΄δημοτικού, επιμείνετε σε αυτές σε στυλ παιχνιδιού (π.χ. την ώρα που είστε μέσα στο αυτοκίνητο -πάμε να πούμε λέξεις με β/σ/φ/κ , όταν διαβάζετε το αγαπημένο σας παραμύθι -κοίτα τί ωραίο εξώφυλλο έχει αυτό το βιβλίο! τί ωραία χρώματα! πόσα χρώματα αναγνωρίζεις; πού είναι ο ιππότης, στη δεξιά ή στην αριστερή σελίδα; πες στη ξαδέλφη σου τί έλεγε στο βιβλίο που διαβάσαμε)....

Άντε και καλή σχολική χρονιά για όλους!