Δυσκολία σίτισης/δυσφαγία που προκαλείται από τη θεραπεία του καρκίνου...

Η θεραπεία διαταραχών της σίτισης αυτού του είδους, που απορρέουν άμεσα από τη θεραπεία του καρκίνου, συνήθως περιλαμβάνει α) την αποδοχή του προβλήματος και β) τη διαχείριση των δυσκολιών, μέσω της εύρεσης της κατάλληλης τροφής, ανάλογα και με την ηλικία του ασθενούς...

Οι καρκινοπαθείς, τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες, συνήθως λαμβάνουν χημειοθεραπεία, η οποία δημιουργεί προβλήματα όπως πόνο στη στοματική κοιλότητα-βλεννογονίτιδα, άφθες, ναυτίες και εμετούς, αλλαγές στη γεύση και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, καθυστερημένη γαστρική κένωση κλπ Όλα αυτά μπορούν με τη σειρά τους να προκαλέσουν καθυστέρηση στη στοματοκινητική ανάπτυξη για τα παιδιά, υποσιτισμό, εξάρτηση του ασθενούς από άλλες μεθόδους σίτισης π.χ. μέσω ρινογαστρικού σωλήνα ή γαστροστομία, κακή ποιότητα ζωής: εκτός από τους ασθενείς, τα προβλήματα αυτά δημιουργούν στρες στους συνοδούς και συγγενείς των ασθενών αλλά και πολλές φορές αλλαγές στο πλάνο της θεραπείας, όπως και αυξημένο κόστος θεραπείας (επειδή οι ασθενείς χρειάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα διατροφική υποστήριξη-και όχι μόνο).

Εκτός από τη χημειοθεραπεία, πολλοί ασθενείς με καρκίνο λαμβάνουν ακτινοθεραπεία, η οποία επηρεάζει σημαντικά τη σίτιση των ασθενών όταν αφορά περιοχές του σώματος που συγγενεύουν με δομές που λαμβάνουν μέρος στη σίτιση. Η ακτινοθεραπεία στην κεφαλή και στον αυχένα μπορεί να προκαλέσει:

• Πόνο κατά την κατάποση
• Πόνο (βλεννογονίτιδα) στο στόμα ή στο λαιμό 
• Ξηροστομία
• Πιο παχύρευστο σάλιο
• Πρήξιμο
• Αλλαγές στη γεύση

Επιπλέον, η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει και μόνιμη ουλή στον ιστό. Οι επιπτώσεις των ουλών εξαρτώνται από την περιοχή που έλαβε τη θεραπεία. Επιπλέον: 

• Οι σιελογόνοι αδένες ενδέχεται να μην παράγουν αρκετό σάλιο. Αυτό μπορεί να  δυσκολέψει στην κατάποση επειδή το στόμα είναι υπερβολικά στεγνό,
• Οι μύες στην γλώσσα και το πίσω μέρος του λαιμού μπορεί να μην είναι σε θέση να κινηθούν με αποτέλεσμα τη δυσκολία  να σπρώξει κάποιος το φαγητό ή τα υγρά προς τα πίσω και να ανοίξει τον οισοφάγο, 
• Οι μύες που συμβάλλουν στην προστασία των αεραγωγών, όταν καταπίνει ο ασθενής,  μπορεί να είναι πιο εξασθενημένοι και να μην είναι αρκετά δυνατοί για να εμποδίσουν τα τρόφιμα ή τα υγρά να μην περάσουν προς τους πνεύμονες, 
• Ο οισοφάγος μπορεί να στενέψει και να κάνει την τροφή να κολλάει στο πίσω μέρος του λαιμού. 

Τις περισσότερες φορές η δυσφαγία είναι ένα συχνό επακόλουθο της θεραπείας του καρκίνου. Στις περιπτώσεις αυτές λοιπόν, μία ομάδα υγειονομικής διεπιστημονικής περίθαλψης θα συνεργαστεί με τους ασθενείς  για να μπορέσουν από κοινού να αντιμετωπίσουν τη δυσφαγία. Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει τους γιατρούς των ασθενών, τις νοσηλεύτριες που φροντίζουν τους ασθενείς, τον λογοθεραπευτή, έναν κλινικό διαιτολόγο/διατροφολόγο και έναν ψυχολόγο. Σκοπός της διεπιστημονικής ομάδας είναι η βέλτιστη αντιμετώπιση των καρκινοπαθών και η εύρεση της κατάλληλης αντιμετώπισης της δυσφαγίας, ανάλογα με το πρόβλημα του κάθε ασθενούς, τη ψυχολογική του κατάσταση, τη χρονολογική του ηλικία και το είδος θεραπείας που λαμβάνει, αλλά και τη γενικότερη κατάσταση υγείας του ασθενούς. Ας μη ξεχνάμε επιπλέον τους συνοδούς των ασθενών, οι οποίοι θα πρέπει να συνεργαστούν άμεσα με τη διεπιστημονική ομάδα αλλά και να υποστηριχθούν ψυχολογικά απέναντι στο έργο που έμμεσα καλούνται να παρέχουν. 

Για περισσότερες πληροφορίες: 

www.mskcc.org/el/cancer-care/patient-education/radiation-therapy-head-and-neck-swallowing